Laat kunstenaars nadenken over het concept kamperen en voor je het weet slaap je in een boomhut, een kast, een spermacel. Verslaggeefster Kaya Bouma probeerde het boterhamzakje uit.

Slapen in een boterhamzakje. Dat leek kunstenaar Rob Sweere een mooi idee. Een stuk doorzichtig plastic, neergedwarreld in de natuur. Wie er in gaat liggen, is beschermd tegen de wind en de regen, maar blijft helemaal verbonden met de omgeving. Sweere: ‘Je ziet de bomen, de wolken en de sterren. En als het regent, zie je de druppels vallen.’

Met een beker koffie in de hand staat de kunstenaar naar de uitwerking van zijn plan te kijken. Hij heeft een stuk plastic met oranje touwen tussen twee bomen gespannen. Het kostte twee middagen om het zeil in precies de goede vorm te krijgen. Gisteren leekhet werk nog te veel op een tunnel. Nu sluit het beter aan bij de omgeving. Niet te strak, niet te los. Alleen het matras er nog in en dan is het kunstwerk klaar voor gebruik. Klaar voor mij, want ik mag de X-Ray Camping – zoals Sweere de levensgrote boterhamzak noemt – vannacht als eerste uitproberen.

Op camping Vliegenbos in Amsterdam-Noord verrees de afgelopen weken de Urban Campsite: een openluchttentoonstelling van kunstwerken waarin geslapen kan worden. Een uitvergrote paarse spermacel, een houten kast of een binnenstebuiten gekeerde caravan. Kampeerders kunnen kiezen uit tien objecten. Ook staat er een mobiele sauna op het terrein en een vuurkorf waarmee matjes om op te liggen worden opgewarmd.

‘Slapen is op vakantie vaak van ondergeschikt belang’, zegt Annette van Driel, een van de initiatiefneemsters. ‘Hier is het onderdeel van de belevenis.’ De adviseur volkshuisvesting droomde er al jaren van een camping te beginnen in Frankrijk of Italië. Tot ze op een nacht wakker werd en zich realiseerde: het kan ook gewoon hier, in Nederland. Het liefst zou ze de kunstcamping uiteindelijk op een braakliggend terrein vestigen. ‘Het idee is een reizende stadscamping te maken, die elke paar jaar op een ander ongebruikt stuk grond levendigheid creëert.’

Op de eerste dag dat de camping open is, vrijdag 16 augustus, zijn bijna alle objecten al verhuurd. Een stel uit Gent heeft gekozen voor de Darwin van Atelier Van Lieshout. Een meterslange polyester spermacel, met in de paarse kop een slaapcabine. ‘Voor een deftige hotelkamer betaal je net zoveel’, zegt Sylvie (36). Dan is dit natuurlijk een stuk avontuurlijker, vindt ook haar vriend. Bovendien is het een soort hobby van ze geworden, slapen op bijzondere plekken. Ze overnachtten al eens in een boomhut en in een zeecontainer op het strand in Frankrijk. Sylvie: ‘Het is altijd afwachten of het ook comfortabel is.’ Maar de spermacel ziet er veelbelovend uit, vindt ze.

Simon (25) en zijn vriendin Marcella (24) slapen vannacht in de boomhut van ontwerperscollectief Boomhuttenfest. Cadeautje van haar moeder, omdat ze allebei net zijn afgestudeerd. Echte kunstliefhebbers kunnen ze zichzelf niet noemen. Simon is in de zes jaar dat hij nu in Amsterdam woont nog geen museum in geweest. ‘Maar ik heb wel speciaal een dichtbundel meegenomen van Ingmar Heytze’, zegt de blonde jongen lachend. ‘Dat leek me artistiek.’

Het stelletje slaapt op een van de populairste slaapplekken van de camping, vertelt Van Driel. Ook de Markies, een caravan met aan weerszijden een uitklapbaar zonnescherm, loopt goed. De meeste aanwezige kampeerders zouden in bijna elk kunstwerk wel willen slapen. Maar bij de X-Ray Camping betrekken de gezichten. Dat gaat toch wel ver: zo half in de open lucht, zonder enige privacy.

‘Nog wat extra dekens?’, de initiatiefneemsters van de camping doen er alles aan om de overnachting in het op een plastic zakje geïnspireerde kunstwerk zo aangenaam mogelijk te maken. Het bed is zacht en de dekens warm. Er staat zelfs een lampje naast mijn bed. Als de zon onder is, begint het zachtjes te regenen. Druppels water lijken recht op me te vallen, maar het plastic zeil vangt ze beschermend op. De bomen ruisen, de wolken drijven traag voorbij. Het is bijna perfect.

Bijna. Want door de grote open voorkant kunnen muggen makkelijk naar binnen vliegen. En dat doen ze massaal. Als de insecten zich na een lange nacht voldaan terugtrekken, komt de zon op en stookt de temperatuur in mijn boterhamzak op tot hoge waarden. Beschermd tegen regen en wind, maar overgeleverd aan de natuur. Het is zoals de kunstenaar het bedoeld had.

Als ik me uiteindelijk geeuwend uitrek en mijn ogen open, kijk ik recht in het gezicht van een man met een meisje op zijn schouder. Stil en aandachtig bestuderen de twee mijn slaapplaats. Ook dat hoort bij overnachten in een kunstwerk: publiek.